تجهیزات و ابزار داربست و داربست بندی یکی از مراحل حیاتی در ساخت و ساز و پروژه‌های عمرانی است که نیاز به دقت و ایمنی بسیار بالایی دارد. برای اطمینان از کیفیت و ایمنی داربست، استفاده از تجهیزات مناسب و استاندارد ضروری است. تجهیزات داربست یا داربست بندی شامل: کفشک‌های فلزی یا چوبی، لوله داربست، تخته، کاور، بست و آچار می‌شود.
دقت داشته باشید که داربست بندی به دو دسته کلی داربست بندی بزرگ و داربست بندی کوچک تقسیم می‌شود؛ تجهیزات داربست بندی نیز مطابق با نوع داربست بندی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
تجهیزات و وسایل داربست بندی بزرگ
داربست‌بندی بزرگ به دلیل ابعاد و مقیاس وسیع‌تری که دارد، نیازمند استفاده از تجهیزات و وسایل خاص و با کیفیت بالا است تا اطمینان از ایمنی و پایداری سازه فراهم شود. در این بخش، به بررسی تجهیزات ضروری برای داربست‌بندی بزرگ می‌پردازیم و نقش هر یک را در تأمین ساختاری مستحکم و ایمن توضیح می‌دهیم.
1. کفشک فلزی یا چوبی
کفشک‌های فلزی به دلیل مقاومت و دوام بالا در برابر فشار و شرایط جوی، انتخاب رایج در داربست‌بندی‌های بزرگ هستند. این کفشک‌ها معمولاً از فولاد مقاوم ساخته شده و قابلیت تحمل بارهای سنگین را دارند.
در مقابل، کفشک‌های چوبی که از چوب‌های مقاوم ساخته می‌شوند، معمولاً در پروژه‌هایی با نیاز به انعطاف‌پذیری بیشتر یا شرایط خاص استفاده می‌شوند. این نوع کفشک‌ها ممکن است به دلیل هزینه کمتر و سادگی نصب، در برخی موارد ترجیح داده شوند.
2. لوله داربست فلزی
لوله‌های فلزی داربست بخش اصلی ساختار داربست‌های بزرگ را تشکیل می‌دهند. این لوله‌ها معمولاً از فولاد با کیفیت بالا ساخته می‌شوند و به دلیل استحکام و قابلیت تحمل بارهای سنگین، انتخاب مناسبی برای داربست‌های بزرگ هستند. نصب صحیح و استفاده از لوله‌های استاندارد از اهمیت بالایی برخوردار است، زیرا می‌تواند به جلوگیری از مشکلات ساختاری و افزایش ایمنی کمک کند.
3. تخته
در داربست‌بندی‌های بزرگ، تخته‌ها برای فراهم کردن سطحی مسطح و محکم برای کارگران و تجهیزات استفاده می‌شوند. تخته‌های مورد استفاده باید از چوب‌های مقاوم و با کیفیت ساخته شده باشند تا در برابر فشار و شرایط جوی مقاومت لازم را داشته باشند. همچنین، استفاده از تخته‌های فلزی در پروژه‌های خاص ممکن است لازم باشد.
4. کاور
کاورها برای محافظت از داربست و فراهم کردن شرایط کار ایمن‌تر در برابر تغییرات جوی، مانند بارش باران یا برف، مورد استفاده قرار می‌گیرند. این پوشش‌ها معمولاً از مواد ضدآب و مقاوم در برابر UV ساخته می‌شوند تا به طول عمر داربست کمک کنند و کارگران را از شرایط نامساعد محیطی محافظت نمایند.
نکات کلیدی برای استفاده از تجهیزات داربست‌بندی بزرگ
- انتخاب تجهیزات با کیفیت: استفاده از تجهیزات استاندارد و با کیفیت، به تأمین ایمنی و پایداری داربست کمک می‌کند.
- نصب صحیح: نصب دقیق و مناسب تجهیزات، برای جلوگیری از خطرات و مشکلات احتمالی ضروری است.
- بازرسی منظم: تجهیزات و وسایل داربست باید به طور منظم مورد بررسی و تعمیر قرار گیرند تا از کارکرد صحیح آنها اطمینان حاصل شود.
تجهیزات و ابزار داربست بندی کوچک
در داربست‌بندی‌های کوچک، که معمولاً برای پروژه‌های ساختمانی با ابعاد محدودتر یا تعمیرات و نوسازی‌های داخلی استفاده می‌شود. دقت و استفاده صحیح از ابزار و تجهیزات کلیدی برای تضمین ایمنی و کارایی بسیار مهم است. در این نوع داربست‌بندی‌ها، دو ابزار اساسی که نقش عمده‌ای در تثبیت و تنظیم داربست دارند، بست‌ها و آچارها هستند. در ادامه، به بررسی هر یک از این ابزار و کاربردهای آنها می‌پردازیم.
1. بست‌ها
بست‌ها (Clamps) به عنوان یکی از اجزای اصلی در داربست‌بندی‌های کوچک، وظیفه اتصال و نگهداری لوله‌ها و سایر اجزای داربست را بر عهده دارند. آنها به طور کلی به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند:
- بست‌های تکی: این نوع بست‌ها برای اتصال یک لوله داربست به دیگری به کار می‌روند و معمولاً در نقاطی که نیاز به اتصال عمودی یا افقی بین لوله‌ها وجود دارد، استفاده می‌شوند.
- بست‌های دوتایی یا دوبل: این بست‌ها برای اتصال دو لوله به صورت هم‌راستا یا به زوایای خاص استفاده می‌شوند و به تثبیت ساختار داربست کمک می‌کنند. آنها در نقاطی که نیاز به استحکام و پایداری بیشتری است، کاربرد دارند.
بست‌ها باید از جنس فلز مقاوم و با کیفیت ساخته شوند تا توانایی تحمل بار و فشارهای مختلف را داشته باشند. همچنین، در هنگام نصب و استفاده، باید به دقت بررسی شوند تا از شل شدن یا آسیب‌دیدگی آنها جلوگیری شود.
2. آچارها
آچارها ابزار ضروری برای نصب، تنظیم و نگهداری بست‌ها و سایر اجزای داربست هستند. انواع مختلفی از آچارها برای این منظور مورد استفاده قرار می‌گیرند:
- آچارهای تنظیم: این آچارها برای تنظیم پیچ‌ها و مهره‌های بست‌ها به کار می‌روند. آنها معمولاً با سایزهای مختلف موجود هستند و باید با توجه به اندازه پیچ‌ها و مهره‌ها انتخاب شوند.
- آچارهای زبانه‌ای: این نوع آچارها با قابلیت تنظیم اندازه، به راحتی می‌توانند با انواع مختلفی از پیچ‌ها و مهره‌ها سازگار شوند و به دلیل انعطاف‌پذیری، در موقعیت‌های مختلف قابل استفاده هستند.
- آچارهای مخصوص داربست: این آچارها به طور خاص برای کار با بست‌ها و اتصالات داربست طراحی شده‌اند و ممکن است ویژگی‌های خاصی داشته باشند که استفاده از آنها را در این زمینه آسان‌تر کند.
نکات کلیدی برای استفاده از بست‌ها و آچارها
- انتخاب کیفیت بالا: استفاده از بست‌ها و آچارهای با کیفیت و استاندارد، به افزایش ایمنی و کارایی داربست کمک می‌کند.
- بازرسی منظم: تجهیزات باید به طور منظم بررسی شوند تا از عدم وجود آسیب‌دیدگی یا شل شدن اطمینان حاصل شود.
- نصب صحیح: نصب دقیق بست‌ها و استفاده صحیح از آچارها، برای اطمینان از پایداری و ایمنی داربست ضروری است.
نکات ایمنی هنگام استفاده از تجهیزات داربست
1. آموزش و مهارت‌افزایی
- آموزش صحیح: همانطور که قالب بندی قالب فلزی بتن نیاز به مهارت و آموزش دارد، داربست بندی نیز همینطور است. به همین خاطر اطمینان حاصل کنید که تمامی کارگران و تکنسین‌ها آموزش‌های لازم در مورد نصب، استفاده و نگهداری داربست را دریافت کرده‌اند.
- آشنایی با تجهیزات: کارگران باید با نحوه کار با تجهیزات داربست و خطرات مرتبط با آنها آشنا باشند.
2. بررسی و بازرسی منظم
- بازرسی پیش از استفاده: قبل از شروع کار، تمامی تجهیزات داربست شامل لوله‌ها، بست‌ها، تخته‌ها و کفشک‌ها باید مورد بازرسی دقیق قرار گیرند تا از عدم وجود آسیب یا نقص اطمینان حاصل شود.
- بازرسی دوره‌ای: تجهیزات باید به طور منظم و در فواصل زمانی مشخص بررسی شوند و هر گونه آسیب یا خرابی باید به سرعت تعمیر یا تعویض گردد.
3. نصب صحیح و استاندارد
- استفاده از تجهیزات استاندارد: اطمینان حاصل کنید که تمام تجهیزات داربست مطابق با استانداردهای مربوطه و از جنس با کیفیت بالا ساخته شده‌اند.
- نصب درست: داربست‌ها باید به درستی نصب شده و تمامی بست‌ها به درستی محکم شوند. از نصب داربست‌های ناقص یا نادرست خودداری کنید.
4. پایداری و استحکام داربست
- توزیع بار: بارهای اضافی نباید بر روی داربست قرار گیرد و باید بارها به طور یکنواخت توزیع شوند.
- استحکام پایه‌ها: پایه‌های داربست باید به درستی و بر روی سطحی محکم و هموار نصب شوند. استفاده از پایه‌های ناپایدار یا آسیب‌دیده پرهیز کنید.
5. استفاده از تجهیزات حفاظتی
- پوشش‌های حفاظتی: از کاورها و پوشش‌های حفاظتی برای محافظت از داربست در برابر شرایط جوی و سایر خطرات استفاده کنید.
- پوشش ایمنی: کارگران باید از تجهیزات حفاظتی شخصی مانند کلاه ایمنی، کمربند ایمنی و کفش‌های مقاوم استفاده کنند.
6. توجه به شرایط جوی
- حفاظت در برابر شرایط جوی: در شرایط جوی نامساعد مانند بارش باران، برف یا بادهای شدید، از ادامه کار با داربست خودداری کنید. داربست باید برای تحمل این شرایط طراحی شده و مجهز به محافظ‌های لازم باشد.
7. منع دسترسی غیرمجاز
- محدود کردن دسترسی: تنها افراد آموزش‌دیده و مجاز باید به داربست دسترسی داشته باشند. از ورود افراد غیرمجاز به منطقه داربست جلوگیری کنید.
8. مدیریت و برنامه‌ریزی
- برنامه‌ریزی دقیق: قبل از شروع کار، برنامه‌ریزی دقیقی برای نصب و استفاده از داربست انجام دهید تا از هر گونه اختلال یا مشکلات پیشگیری شود.
- هماهنگی با تیم: اطمینان حاصل کنید که تمامی اعضای تیم کار بر روی داربست با مراحل و روش‌های ایمن آشنا هستند و هماهنگی لازم را دارند.
نکات مهم هنگام خرید تجهیزات داربست بندی
1. کیفیت و استانداردها
- مطابقت با استانداردها: اطمینان حاصل کنید که تجهیزات با استانداردهای بین‌المللی و ملی مربوط به داربست‌بندی مطابقت دارند. این استانداردها معمولاً شامل مشخصات فنی، باربری و ایمنی هستند.
- جنس و کیفیت مواد: تجهیزات باید از مواد با کیفیت و مقاوم ساخته شده باشند، مانند فولاد ضد زنگ برای لوله‌های داربست یا چوب‌های مقاوم برای تخته‌ها.
2. برند و سازنده
- انتخاب برند معتبر: برندهای معتبر و شناخته‌شده معمولاً تجهیزات با کیفیت و استاندارد را ارائه می‌دهند. تحقیق و مشورت با کارشناسان می‌تواند به انتخاب برند مناسب کمک کند.
- گارانتی و خدمات پس از فروش: بررسی کنید که سازنده یا تأمین‌کننده تجهیزات خدمات پس از فروش و گارانتی مناسبی ارائه دهد تا در صورت بروز مشکل، امکان تعمیر یا تعویض وجود داشته باشد.
3. تطابق با نیازهای پروژه
- تحلیل نیازهای پروژه: قبل از خرید، نیازهای خاص پروژه را بررسی کنید تا تجهیزات مناسب برای باربری، ارتفاع و نوع کار را انتخاب کنید.
- پاسخگویی به شرایط محیطی: انتخاب تجهیزات باید به گونه‌ای باشد که قادر به تحمل شرایط محیطی مانند بارش باران، بادهای شدید یا سایر شرایط جوی باشد.
4. اصالت و تأییدیه‌ها
- تأییدیه‌های لازم: اطمینان حاصل کنید که تجهیزات دارای تأییدیه‌های لازم از مراجع ذی‌صلاح هستند و برچسب‌های مربوط به تأیید کیفیت و ایمنی را دارند.
- گواهی‌نامه‌ها: تجهیزات باید دارای گواهی‌نامه‌های کیفیت و ایمنی باشند که تأیید می‌کند تجهیزات مطابق با استانداردها و الزامات ایمنی تولید شده‌اند.
5. قیمت و هزینه‌ها
- مقایسه قیمت‌ها: قیمت تجهیزات را با توجه به کیفیت و برند مقایسه کنید. خرید تجهیزات ارزان قیمت ممکن است به معنای کاهش کیفیت و افزایش خطرات ایمنی باشد.
- بررسی هزینه‌های جانبی: علاوه بر قیمت تجهیزات، هزینه‌های جانبی مانند نصب، حمل و نقل و نگهداری را نیز مد نظر قرار دهید.
6. راحتی در استفاده و نصب
- طراحی و سهولت نصب: تجهیزات باید به گونه‌ای طراحی شده باشند که نصب و استفاده از آنها ساده و سریع باشد. تجهیزات با طراحی پیچیده ممکن است نیاز به زمان و هزینه بیشتری برای نصب و نگهداری داشته باشند.
- راهنمای نصب و استفاده: اطمینان حاصل کنید که تجهیزات همراه با راهنمای نصب و استفاده واضح و کامل ارائه می‌شوند.
7. امکان ارتقاء و تعویض
- قابلیت ارتقاء: بررسی کنید که آیا تجهیزات قابلیت ارتقاء یا افزودن اجزای اضافی برای استفاده در پروژه‌های بزرگتر را دارند.
- سازگاری با تجهیزات دیگر: تجهیزات جدید باید با سیستم‌ها و تجهیزات موجود شما سازگار باشند.
8. بازخورد و نظرات مشتریان
- نظرات و تجربیات دیگران: بررسی نظرات و تجربیات دیگر مشتریان می‌تواند به شما کمک کند تا از کیفیت و کارایی تجهیزات اطمینان حاصل کنید. مطالعه نقدها و بررسی‌های آنلاین می‌تواند مفید باشد.
